Alimentin artırılması üçün müraciət qaydası – 2025

1. Boşanma zamanı aliment – aliment haqqında yeni qanun 2025

Alimentin artırılması proaktiv(avtomatik) qaydada aparılmır. Yəni aliment məbləğinin artırılması üçün məhkəməyə müraciət etmək lazımdır. Yeni qaydalara əsasən artıq mediasiyaya müraciət etmək lazım deyil.

2. 2025 aliment məbləği

2025-ci il üzrə alimentin minumum miqdarı 246 manat təyin olunub. 2025-ci il üzrə yaşayış minimumu uşaqlar üçün 246 manat məbləğində müəyyən edilib. Bu həm də alimentin minumum miqdarı hesab olunur.

3. Alimentin minumum miqdarı nədir?

Aliment öhdəliyi olan şəxs işləmirsə və ya heç bir gəliri yoxdursa, bu zaman  məhkəmə həmin şəxsə alimentin ödənilməsini sabit pul məbləğində təyin edir. Alimentin sabit pul məbləği uşaqlar üçün yaşayış minimumuna uyğun olaraq hesablanır. 

4. 1 uşağ üçün aliment

Azərbaycan Respublikasının Ailə Məcəlləsinə əsasən, aliment ödənilməsi barədə razılıq olmadıqda uşaqlar üçün onların valideynlərindən məhkəmə tərəfindən bir uşağa görə qazancın, yaxud da gəlirlərin 1/4 hissəsi aliment olaraq hesablanır.

5. 2 uşağ üçün aliment

Azərbaycan Respublikasının Ailə Məcəlləsinə əsasən, aliment ödənilməsi barədə razılıq olmadıqda uşaqlar üçün onların valideynlərindən məhkəmə tərəfindən iki uşağa görə qazancın, yaxud da gəlirlərin 1/3 hissəsi aliment olaraq hesablanır.

6. 3 uşağ üçün aliment

Azərbaycan Respublikasının Ailə Məcəlləsinə əsasən, aliment ödənilməsi barədə razılıq olmadıqda uşaqlar üçün onların valideynlərindən məhkəmə tərəfindən 3 və daha çox uşağa görə isə qazancın və yaxud gəlirlərin yarısı aliment olaraq hesablanır.

7. Alimentin artırılması üçün müraciət

Alimentin artırılması üçün yeni qaydalara əsasən mediasiyaya müraciət etməyə ehtiyac yoxdur. Birbaşa iddia ərizəsi ilə məhkəməyə müraciət edilməlidir.

7.1. Mediasiyaya müraciət zamanı lazım olan sənədlər

Alimentin artırılması üçün mediasiyaya müraciət etməyə ehtiyac yoxdur, lakin ilk dəfə aliment tələb etdikdə mediasiyaya mütləq müraciət olunmalıdır.
Mediasiya üçün lazım olan sənədlər aşağıdakılardır:

• 1. Təklifİin 1 nüsxəsi;
• 2. Poçtdan təklifin göndərildiyini təsdiq edən qəbz;
• 3. Ərizə

7.2. Məhkəməyə müraciət zamanı lazım olan sənədlər

• 1.      İddia ərizəsi – 1 nüsxədə;
• 2.      Uşağın doğum haqqında şəhadətnaməsinin notariat qaydasında təsdiq edilmiş surəti;
• 3.      Cavabdehin yaşayış yeri barədə arayışın əsli;
• 4.      Nikahın pozulması barədə məhkəmə qətnaməsinin surəti;
• 5.      İddiaçının şəxsiyyət vəsiqəsinin surəti;
• 6.      Nikahın pozulması haqqında şəhadətnamənin surəti;

7.3. Rayon qeydiyyatıyam. Bakıda müraciət edə bilərəm?

Bəli. Qanunla başqa hal nəzərdə tutulmamışdırsa, iddia cavabdehin rəsmi qeydə alındığı yerin məhkəməsinə verilir. Lakin, Mülki Prosessual Məcəllənin müddəalarına əsasən alimentin alınması haqqında iddialar iddiaçı tərəfindən özünün yaşadığı yerə görə də verilə bilər. Eləcə də, iddiaçının yanında yetkinlik yaşına çatmayan uşaqlar olduqda və ya iddiaçı səhhətinə görə cavabdehin yaşadığı yerə getməyə çətinlik çəkdikdə də nikahın pozulması haqqındakı iddialar iddiaçının yaşadığı yerə görə verilə bilər.

8. Alimentin artırılması dövlət rüsumu – aliment dövlət rüsumu

Alimentin artırılması ilə bağlı məhkəməyə müraciət zamanı dövlət rüsumu yoxdur. Sadəcə ərizəni yazdırmaq üçün vəkilə ödəniş edə bilərsiniz. Ərizənin hazırlanması üçün bizə müraciət edə bilərsiniz.

9. İddiaçı mediasiya və məhkəmədə iştirak etməlidirmi?

Bəli, mediasiyaya və məhkəməyə müraciət edən iddiaçı iclaslarda mütləq iştirak etməlidir. Əks halda iş baxılmamış saxlanılacaq və yenidən müraciət etmək lazım olacaq. Mediasiya və məhkəmə iclasında iştirak etmək istəməyən iddiaçı vəkil ilə müqavilə bağlaya bilər. Bu halda iddiaçının əvəzinə iclaslarda vəkili iştirak edə bilər.

10. 18 yaşdan sonra aliment

Azərbaycanda alimentin uşaqlara neçə yaşına qədər verildiyi qanunla müəyyən edilir. Ümumiyyətlə, aliment uşaqların yetkinlik yaşına çatana qədər, yəni 18 yaşına qədər ödənilir. Yəni, uşağın 18 yaşına çatına qədər aliment almaq hüququ, eləcə də, alimentin minumum miqdarı təyib olunubsa alimentin artırılması ilə bağlı valideynin məhkəməyə müraciət etmək hüququ var. Lakin bəzi hallarda bu müddət uzadıla bilər:

1. Ali Təhsil Alarkən:
– Əgər uşaq ali təhsil alırsa, alimentin ödənişi onun 23 yaşına qədər davam edə bilər.

2. Əlillik Hallarında:
– Uşaq əlil olduqda və özünü təmin etmək iqtidarında olmadıqda, alimentin ödənilməsi müddətsiz olaraq davam edə bilər.

3. Digər Xüsusi Hallar:
– Məhkəmə qərarı ilə müəyyən edilən xüsusi hallarda, alimentin müddəti uzadıla bilər.

11. Aliment hansı hallarda verilmir?

Ailə Məcəlləsinə əsasən, valideynlər yetkinlik yaşına çatmayan uşaqlarını saxlamaq barədə saziş (aliment ödənilməsi barədə saziş) bağlamaq hüququna malikdirlər. Valideynlər uşaqlarını saxlamadıqda uşaqların saxlanması üçün vəsait (aliment) valideynlərdən məhkəmə qaydasında tutulur. Lakin bəzi hallarda valideynlərin aliment öhdəliklərinə xitam verilir.

Məhkəmə qaydasında tutulan alimentin ödənilməsinə xitam verilən hallar aşağıdakılardır:

– uşaq yetkinlik yaşına çatdıqda və ya yetkinlik yaşına çatmamış tam fəaliyyət qabiliyyəti əldə etdikdə;

– aliment ödənilən uşaq övladlığa götürüldükdə;

– aliment alan şəxsin maddi yardıma ehtiyacının ödənildiyi və ya əmək qabiliyyətinin bərpa olunduğu məhkəmə tərəfindən müəyyən olunduqda;

– aliment alan şəxs və ya aliment ödəyən şəxs öldükdə;

– əmək qabiliyyəti olmayan və ya ehtiyacı olan aliment alan ər və ya arvad yeni nikaha daxil olduqda.

12. Nigah olmadan aliment

Bu halda, ilk növbədə atalıq müəyyən olunmalıdır. Bu məsələ iki yolla müəyyən edilir. Birincisi məhkəmə, digəri qeydiyyat şöbələri tərəfindən. Əgər sübut olunsa ki, doğurdan da ata nikahdankənar övlad dünyaya gətirib, o halda aliment ödəməyə borcludur

13. Alimentdən imtina ərizəsi

Aliment alan tərəf istənilən vaxt alimentdən imtina edə bilər. Lakin notariusda alimentdən imtina etsə belə yenidən məhkəmə qaydasında aliment tələb edilə bilər. İnsanlar arasında səhv düşüncə var ki, notariusda imtina ərizəsi yazdıqda qarşı tərəf bir daha aliment tələb edə bilməyəcək. Lakin bu qeyd etdiyimiz kimi belə deyil.

14. Qadın aliment verirmi?

Bəli, qanunvericilikdə yalnız kişilər aliment ödəməlidir deyə bir anlayış yoxdur. Lakin təcrübədə qadınların rəsmi iş yerləri olmadığı üçün aliment ödəməsi az-az rastlanan haldır.

15. Alimentlə bağlı hüquqi yardım

Aliment tələbi, alimentin artırılması, eləcə də bütün hüquqi məsələlərlə bağlı bizə müraciət edə bilərsiniz.