Alimentin artırılması üçün müraciət qaydası – 2025

1. İlkin anlayış

Alimentin artırılması proaktiv(avtomatik) qaydada aparılmır. Yəni aliment məbləğinin artırılması üçün mediasiya və məhkəməyə müraciət etmək lazımdır.

2. 2025 aliment məbləği

2025-ci il üzrə alimentin minumum miqdarı 246 manat təyin olunub. 2025-ci il üzrə yaşayış minimumu uşaqlar üçün 246 manat məbləğində müəyyən edilib. Bu həm də alimentin minumum miqdarı hesab olunur.

3. Alimentin minumum miqdarı nədir?

Aliment öhdəliyi olan şəxs işləmirsə və ya heç bir gəliri yoxdursa, bu zaman  məhkəmə həmin şəxsə alimentin ödənilməsini sabit pul məbləğində təyin edir. Alimentin sabit pul məbləği uşaqlar üçün yaşayış minimumuna uyğun olaraq hesablanır. 

4. 1 uşağ üçün aliment

Azərbaycan Respublikasının Ailə Məcəlləsinə əsasən, aliment ödənilməsi barədə razılıq olmadıqda uşaqlar üçün onların valideynlərindən məhkəmə tərəfindən bir uşağa görə qazancın, yaxud da gəlirlərin 1/4 hissəsi aliment olaraq hesablanır.

5. 2 uşağ üçün aliment

Azərbaycan Respublikasının Ailə Məcəlləsinə əsasən, aliment ödənilməsi barədə razılıq olmadıqda uşaqlar üçün onların valideynlərindən məhkəmə tərəfindən iki uşağa görə qazancın, yaxud da gəlirlərin 1/3 hissəsi aliment olaraq hesablanır.

6. 3 uşağ üçün aliment

Azərbaycan Respublikasının Ailə Məcəlləsinə əsasən, aliment ödənilməsi barədə razılıq olmadıqda uşaqlar üçün onların valideynlərindən məhkəmə tərəfindən 3 və daha çox uşağa görə isə qazancın və yaxud gəlirlərin yarısı aliment olaraq hesablanır.

7. Alimentin artırılması üçün müraciət

Alimentin artırılması üçün ilkin olaraq qarşı tərəfə mediasiya təklifi göndərilməli, mediasiya təşkilatında iştirak edilməlidir. Mediasiyada razılıq əldə olunmazsa iddia ərizəsi ilə məhkəməyə müraciət edilməlidir.

7.1. Mediasiyaya müraciət qaydası

Alimentin artırılması ilə bağlı mediasiyaya müraciət edən tərəflərdən biri digər tərəfə poçt vasitəsilə mediasiya prosesinin tətbiqi barədə yazılı formada məlumatları (tərəflərin adları, qeydiyyat (varsa yaşayış) ünvanı, işlək telefon nömrəsi (varsa elektron poçt), mübahisənin predmeti, xərclərin ödənilməsi şərtləri və qaydası, əgər tərəflər arasında digər razılaşma yoxdursa, mediasiyanın keçirilməsinin məxfiliyi haqqında tərəflərin öhdəlikləri və həmin öhdəliyə əməl etməməyə görə məsuliyyət), həmçinin tərəflərin qarşılıqlı razılaşdığı mediator (mediatorlar) və ya mediasiya təşkilatı vardırsa, bu barədə məlumatı, olmadıqda isə bu barədə təklifləri əks etdirən təklif göndərir. 10 iş günü keçdikdən sonra, tərəflərin hər ikisi könüllü qaydada təklif olunan mediatora müraciət etmədikdə, tərəflərdən hər biri mediator təyini üçün mediasiya təşkilatına (təşkilat olmayan ərazilər isə Mediasiya Şurasına) müraciət edə bilər.

7.2. Mediasiyaya müraciət zamanı lazım olan sənədlər

• 1. Təklifİin 1 nüsxəsi;
• 2. Poçtdan təklifin göndərildiyini təsdiq edən qəbz;
• 3. Ərizə

7.3. Məhkəməyə müraciət zamanı lazım olan sənədlər

• 1.      İddia ərizəsi – 1 nüsxədə;
• 2.      Uşağın doğum haqqında şəhadətnaməsinin notariat qaydasında təsdiq edilmiş surəti;
• 3.      Cavabdehin yaşayış yeri barədə arayışın əsli;
• 4.      Nikahın pozulması barədə məhkəmə qətnaməsinin surəti;
• 5.      İddiaçının şəxsiyyət vəsiqəsinin surəti;
• 6.      Nikahın pozulması haqqında şəhadətnamənin surəti;

7.4. Rayon qeydiyyatıyam. Bakıda müraciət edə bilərəm?

Bəli. Qanunla başqa hal nəzərdə tutulmamışdırsa, iddia cavabdehin rəsmi qeydə alındığı yerin məhkəməsinə verilir. Lakin, Mülki Prosessual Məcəllənin müddəalarına əsasən alimentin alınması haqqında iddialar iddiaçı tərəfindən özünün yaşadığı yerə görə də verilə bilər. Eləcə də, iddiaçının yanında yetkinlik yaşına çatmayan uşaqlar olduqda və ya iddiaçı səhhətinə görə cavabdehin yaşadığı yerə getməyə çətinlik çəkdikdə də nikahın pozulması haqqındakı iddialar iddiaçının yaşadığı yerə görə verilə bilər.

8. Alimentin artırılması dövlət rüsumu

Alimentin artırılması ilə bağlı mediasiyaya müraciət rüsumu 60 manat təşkil edir. Məhkəməyə müraciət zamanı isə dövlət rüsumu yoxdur. Mediasiyada barışıq sazişi bağlanarsa, əlavə xərclərlə üzləşə bilərsiniz.

9. İddiaçı mediasiya və məhkəmədə iştirak etməlidirmi?

Bəli, mediasiyaya və məhkəməyə müraciət edən iddiaçı iclaslarda mütləq iştirak etməlidir. Əks halda iş baxılmamış saxlanılacaq və yenidən müraciət etmək lazım olacaq. Mediasiya və məhkəmə iclasında iştirak etmək istəməyən iddiaçı vəkil ilə müqavilə bağlaya bilər. Bu halda iddiaçının əvəzinə iclaslarda vəkili iştirak edə bilər.

10. Aliment neçə yaşa kimi verilir?

Azərbaycanda alimentin uşaqlara neçə yaşına qədər verildiyi qanunla müəyyən edilir. Ümumiyyətlə, aliment uşaqların yetkinlik yaşına çatana qədər, yəni 18 yaşına qədər ödənilir. Yəni, uşağın 18 yaşına çatına qədər aliment almaq hüququ, eləcə də, alimentin minumum miqdarı təyib olunubsa alimentin artırılması ilə bağlı valideynin məhkəməyə müraciət etmək hüququ var. Lakin bəzi hallarda bu müddət uzadıla bilər:

1. Ali Təhsil Alarkən:
– Əgər uşaq ali təhsil alırsa, alimentin ödənişi onun 23 yaşına qədər davam edə bilər.

2. Əlillik Hallarında:
– Uşaq əlil olduqda və özünü təmin etmək iqtidarında olmadıqda, alimentin ödənilməsi müddətsiz olaraq davam edə bilər.

3. Digər Xüsusi Hallar:
– Məhkəmə qərarı ilə müəyyən edilən xüsusi hallarda, alimentin müddəti uzadıla bilər.